Groeistuipen van de de oplaadpaal

De Stentor / Zutphens Dagblad,  5 januari 2013 zaterdag  Door: Lilian Dominicus 
Langs de snelweg, in de stad, bij het werk, op de eigen oprit: overal verschijnen laadpalen voor elektrische auto's. Als de infrastructuur er eenmaal ligt, kan het omslagpunt worden bereikt, is de gedachte. Ook het kabinet-Rutte II zet daarop in, blijkt uit het regeerakkoord. De olievlek begint in Amsterdam, de rest van Nederland volgt. 

Het werkt als het witte fietsenplan, het elektrisch autodelensysteem van Car2go in Amsterdam. Alleen moet je er dan voor betalen. Op de app van je mobieltje zoek je waar zich de dichtstbijzijnde vrije elektrische auto bevindt, klik om te reserveren en dan is er een klein half uur om ernaar toe te lopen. Met het pasje kan de auto worden ontgrendeld en rij je weg, om hem na gebruik op een willekeurige plek in de stad achter te laten. Maakt niet uit waar, de volgende bestuurder kan de auto met gebruik van de jongste techniek zo terugvinden. 

Het internationaal operende Car2go heeft met de gemeente Amsterdam afgesproken dat de Smarts op alle openbare parkeerplekken mogen staan. Ook de Q-parkeergarages behoren tot dat vrij-parkerenwalhalla. "Pas wel op met het parkeren bij blauwe zones, laad- en losplekken en gebieden waar een parkeerverbod geldt, anders slepen ze de auto weg", geven ze nog mee op het kantoor in de Oude Spiegelstraat. En tja, boetes voor wegslepen zijn voor eigen rekening, dus dat is geen overbodige waarschuwing. 

Deze middag blijkt de driehonderd autootjes tellende vloot net allemaal buiten de grachtengordel gereden te zijn. De dichtstbijzijnde Smarts staan rond het Centraal Station, het Leidseplein en in de Jordaan. De keuze valt op de Elandsgracht, want dat betekent een mooie wandeling langs de winkels in 'de Negen Straatjes' en de borstbeelden van alle beroemde vertolkers van het Amsterdamse levenslied op het Johnny Jordaanplein. 

De vorige gebruiker heeft geluk gehad. De auto staat geparkeerd op de oplaadplek, zónder aan de paal te hangen. Daarvoor kun je een boete krijgen, maar de parkeerwachters hebben het kennelijk niet gezien. Maar goed, de auto is nog voor 61 procent gevuld, dus daar kun je nog best ver mee komen. Elke 10 procent is 10 kilometer rijden, heb ik me laten vertellen. Voor een ritje door de stad moet dat dus geen enkel probleem opleveren. Onderweg is op het navigatiescherm te zien waar zich de eerstvolgende laadpaal bevindt, voor als het toch nodig is. 

"Als de auto op 20 procent van het vermogen is, ben je verplicht hem aan een oplaadpunt te hangen. Maar daar belonen we je voor. Als de accu beneden de 50 procent is en je laadt hem op, krijg je van ons vijftien rijminuten", had de vriendelijke meneer achter de balie uitgelegd. Fijn, want aan het einde van de rit krijg ik een rekening van 26 euro, voor het verrijden van 26 kilometer. Scheelt toch weer iets, voor mijn volgende bezoek aan Amsterdam. 

De elektrische Smart trekt moeiteloos op en ook op de A10, de snelweg rondom Amsterdam, is invoegen in de gestaag rijdende verkeersstroom geen enkel probleem. Alleen bij een snelheid van meer dan 90 kilometer per uur, begint -ie toch wel wat te sputteren. Gaspedaal diep intrappen en dan haal je de honderd misschien nog. Maar tot zover de state-of-the-art in de elektronische autotechnologie. Op de 130 kilometerwegen zou ik me met dit wondertje toch nog niet willen begeven. "De meeste gebruikers blijven ook wel binnen het werkgebied", vertelt Andreas Leo, woordvoerder van Car2go. 

Het internationaal opererende bedrijf met vestigingen in Duitsland, Canada en de Verenigde Staten koos circa een jaar geleden voor Amsterdam om de Nederlandse markt aan te boren. "Dat heeft te maken met de faciliteiten die Amsterdambiedt. Van alle Europese steden is Amsterdam het meest ambitieus op het gebied van elektrisch rijden." Uitbreiding naar andere steden sluit Leo niet uit, maar voorlopig wacht Car2go de ontwikkelingen af. "Om op deze manier te kunnen opereren moet een groot netwerk aan oplaadpalen aanwezig zijn." 

Het Amsterdamse stadsbestuur besloot drie jaar geleden in te zetten op een netwerk van oplaadpunten, om daarmee het elektrisch rijden te stimuleren. De stad telt nu ruim 250 openbare laadpalen, eind 2013 moeten dat er duizend zijn. Bijna iedere dag twittert de gemeente op welke locaties nieuwe laadpunten worden geplaatst. 

"We willen de luchtkwaliteit in de stad verbeteren door de concentraties fijnstof en stikstofdioxide te verminderen", verklaart woordvoerster Pauline Koerselman. Amsterdam concentreert zich vooral op de grootste vervuilers van de stad. Veelgebruikers die bewezen 16.000 kilometer per jaar in de stad rijden, komen in aanmerking voor een subsidie voor de aanschaf van elektrische auto's. Innovatieve bedrijven als Car2go en Taxi-E, een taxi-onderneming die volledig elektrisch rijdt, krijgen daardoor bestaansrecht. Ook koeriersdiensten en bevoorradingsbedrijven behoren tot de doelgroep.

Met de maatregelen claimt Amsterdam wereldwijd een voorbeeldrol te spelen op het gebied van elektrisch rijden. "Iedereen kijkt hoe Amsterdam het doet", zegt Koerselman. Maar ook Rotterdam zet nu hoog in op elektrisch rijden. Doel is om aan het eind van 2014 duizend oplaadpalen in de stad te hebben. De aanbesteding is afgelopen zomer gegund aan technisch dienstverlener Cofely. Vorige maand nam de gemeente vijf elektrische scooters in gebruik, die door Rotterdammers zijn gemaakt. Particulieren krijgen een subsidie van maximaal duizend euro om op eigen terrein een oplaadpunt te plaatsen. Vlakbij het Centraal Station is het Elektrisch Vervoer Centrum gevestigd, waarvandaan mensen proefritten kunnen rijden met allerlei elektrische auto's, zoals de Nissan Leaf en de Tesla Roadster. Die laatste heeft een actieradius van maar liefst 328 kilometer, heel wat meer dan de Smarts van Car2go. 

Andere grote steden volgen, maar zijn terughoudender. "Waar Amsterdam eerst het netwerk creëert en zo de elektrische auto's de stad binnenhaalt, volgen wij de marktontwikkeling", legt Herman van  Vuren, projectmanager Utrecht Elektrisch, uit. "Wij beschikken over een beperkter budget. Al onze oplaadpunten zijn gekoppeld aan gebruikers. Wie een laadpaal in zijn buurt wil, kan een aanvraag indienen." De gemeente ziet de vraag wel behoorlijk toenemen. Op het moment heeft Utrecht 55 oplaadpunten, op 30 locaties. "We hebben dit jaar al drie keer zoveel oplaadpunten neergezet als voorgaande jaren." Den Haag beschikt tegen het eind van het jaar over nog maar 35 publieke laadpalen, maar is bezig met een inhaalslag. Ook daar worden de komende jaren 'enkele honderden laadvoorzieningen' geplaatst. 

Elders in het land zijn de afgelopen drie jaar 2.235 oplaadpunten in de openbare ruimte geplaatst, al dan niet met een subsidie van stichting E-Laad. Gemeenten konden verzoeken indienen voor kostenloze plaatsing. Het geld is inmiddels op, maar alle 600 vóór de aanvraagstop ingediende verzoeken zullen nog worden gehonoreerd, meldt de stichting op de website. Er wordt nu onderzocht hoe het plaatsen van nieuwe oplaadpalen kan worden gefinancierd. Nog eens 2.240 staan op semi-publieke locaties, zoals parkeergarages. 

Ook de ANWB houdt zich bezig met elektrisch rijden in Nederland. "Wij hebben verstand van mobiliteit", zo verklaart Marco van Eenennaam, projectleider elektrisch rijden. De organisatie houdt een vinger aan de pols bij de totstandkoming van een landelijk netwerk. "Achter de schermen brengen we heel Nederland in kaart." Een overkoepelende vereniging voor elektrisch rijden is in oprichting, onder meer om alle opstartproblemen aan te pakken. Zo is het betaalsysteem op veel plekken nog niet in orde, voornamelijk omdat de netbeheerders met verschillende betaalrekeningen werken. Buiten Amsterdam kunnen rijders van elektrische auto's dan ook nog overal gratis tanken aan de laadpalen. Maar dat is binnenkort voorbij, verwacht Van Eenennaam, als alle publieke laadpalen 'interoperabel' zijn. "Vergelijk het met de introductie van het pinnen. Indertijd konden klanten alleen bij hun eigen bank geld uit een automaat trekken. Later werden die systemen met elkaar geïntegreerd", legt Koerselman van de gemeente Amsterdam uit. "Het moment is bijna daar dat we een eerste stap naar een volwassen markt zetten", aldus Van Eenennaam.